آیلپ؛ دیپلماسی آموزشی آمریکا از مسیر دانشگاهها
آیلپ، یکی از برنامههای تبادل فرهنگی و آموزشی میان ایالات متحده و عراق است؛ برنامهای که با هدف تقویت مهارتهای رهبری و ارتقای توانمندی جوانان عراقی طراحی شده است.
از سال ۲۰۰۷ تاکنون، آمریکا با ایجاد مراکز آموزشی غیردولتی و اجرای برنامههای مهارتافزایی و آموزشی متعدد در عراق، در پی گسترش نفوذ نرم خود در این کشور بوده است. آیلپ، یکی از برنامههای تبادل فرهنگی و آموزشی میان ایالات متحده و عراق است؛ برنامهای که با هدف تقویت مهارتهای رهبری و ارتقای توانمندی جوانان عراقی طراحی شده است. آیلپ فرصتی یکماهه برای سفر به آمریکا را برای نوجوانان و جوانان این کشور فراهم میکند تا ضمن آشنایی با فرهنگ و جامعهی ایالات متحده، مهارتهای عملی و بینفرهنگی خود را در بستری آموزشی پرورش دهند. این برنامه تحت حمایت سفارت آمریکا در بغداد برگزار میشود.
در این مسیر، دانشگاههای آمریکایی نقشی مهم و تعیینکننده در شکلگیری تجربهی آموزشی و فرهنگی شرکتکنندگان ایفا میکنند؛ نقشی که فراتر از میزبانی صرف است. از این رو، یکی از اثرگذارترین بخشهای آیلپ، حضور شرکتکنندگان در دانشگاههای آمریکا بهمدت حدود دو هفته است. این حضور نه تنها فرصتی برای آشنایی مستقیم با فضای علمی و فرهنگی دانشگاههای ایالات متحده فراهم میکند، بلکه برای بسیاری از دانشجویان و دانشآموزان عراقی، نخستین تجربهی زندگی در یک محیط دانشگاهی بینالمللی به حساب میآید. تصویری که از فضای علمی، زیرساختهای آموزشی و امکانات پژوهشی دانشگاههای آمریکایی در ذهن مردم جهان وجود دارد، خود عاملی انگیزشی برای علاقهمندان به حضور در این برنامه است.
اما نکتهی مهم آن است که دانشگاههایی که در آیلپ میزبان شرکتکنندگان میشوند، تنها بر اساس رتبهی علمی یا جایگاه دانشگاهیشان انتخاب نمیشوند. در واقع، معیارهای گزینش میزبانها بیش از هر چیز با اهداف تربیتی، فرهنگی و اجتماعی برنامه همراستا است. بر اساس ساختار آیلپ، دانشگاههای منتخب باید توانایی میزبانی از حدود ۲۵ شرکتکننده و یک عضو از تیم اجرایی آیلپ را داشته باشند و بتوانند محیطی فراهم کنند که علاوه بر آموزش آکادمیک، بر تجربهی فرهنگی و تعامل اجتماعی نیز تأکید داشته باشد.
از دیگر شروط انتخاب دانشگاهها، توانایی برگزاری برنامههای فرهنگی و اجتماعی متناسب با فلسفهی آیلپ است؛ برنامههایی که شرکتکنندگان را با ساختار جامعهی آمریکا آشنا میکند. این تجربه نه تنها برای شناخت یک فرهنگ دیگر، بلکه برای بازاندیشی در مسائل اجتماعی و فرهنگی کشور خودشان نیز الهامبخش است.
دانشگاههای میزبان باید بستری فراهم کنند تا شرکتکنندگان بتوانند مسائل جامعه را درک کرده و تفکر انتقادی و تحلیلی را تمرین کنند. در این راستا، کلاسها و کارگاههایی پیرامون موضوعاتی مانند رهبری، کار تیمی، حل مسئله، مدیریت پروژه و ارتباط مؤثر با جامعه برگزار میشود. هدف نهایی این است که شرکتکنندگان پس از بازگشت به کشور خود، نه تنها تجربهای از تحصیل در یک نظام آموزشی متفاوت داشته باشند، بلکه بتوانند آموختههای خود را در مسیر رهبری اجتماعی و توسعهی جامعهشان به کار بگیرند.
هر دانشگاه برای میزبانی یک گروه آیلپ، مبلغی بین ۶۵ تا ۷۵ هزار دلار دریافت میکند که صرف برگزاری کارگاهها، اقامت، خدمات آموزشی و فرهنگی شرکتکنندگان میشود. با این حال، آنچه این دانشگاهها از حضور در چنین برنامههایی بهدست میآورند، تنها جنبهی مالی ندارد؛ بلکه فرصتی برای گسترش روابط بینالمللی، تقویت تبادلات فرهنگی و تحقق مأموریت جهانی آموزش عالی در قرن بیستویکم است.
در سال ۲۰۱۵، برنامهی آیلپ با مشارکت شش دانشگاه آمریکایی به محوریت دانشگاه جرجتاون برگزار شد. چنین مشارکتهایی نشان میدهد که دانشگاههای آمریکایی، صرفاً مراکزی علمی نیستند، بلکه نقش فعال و موثری در ترویج ارزشهای لیبرالی ایفا میکنند.
در مجموع، حضور دانشگاههای آمریکایی در آیلپ نه تنها به غنای آموزشی این برنامه میافزاید، بلکه به عنوان ابزار دیپلماسی آموزشی و نفوذ نرم ایالات متحده میان دو فرهنگ عمل میکند که پلی آموزش، تعاملی و درک متقابل است. آیلپ از رهگذر این همکاریها، جوانان را به رهبرانی تبدیل میکند که آینده عراق را برای جامعهی خود میسازند.
