گزارشی از پرونده مرد جوانی که با اغفال زنان از آنها اخاذی میکرد
کلاهبرداری از زنان با جعل عنوان پلیس
فرمانده پایگاه سوم پلیس آگاهی پایتخت گفت: متهم دستگیر شده راننده یک تاکسی اینترنتی بوده که با در اختیار داشتن یک دستگاه بیسیم و استفاده از لباس فرم پلیس، خود را مامور نیروی انتظامی معرفی میکرده است. سوژههای او زنان جوان بودهاند و با توجه به مشکلات روحی و روانی یا مسائل شخصی آنان، وانمود میکرده که میتواند مشکلاتشان را حل کند.
طی چند روز گذشته، ماموران مرد جوانی را دستگیر کردهاند که از تعدادی زن با جعل عنوان پلیس اخاذی کرده است. این فرد با سوءاستفاده از مشکلات خانوادگی قربانیان، آنها را فریب داده و از این زنان اخاذی کرده است. طبق گفته پلیس این متهم قبلا نیز به جرم ضرب و جرح دستگیر شده است.
به گزارش اعتماد، پانزدهم آذرماه جاری، اولین مواجهه حضوری قربانیان و متهم در پایگاه سوم پلیس آگاهی تهران صورت گرفته که یکی از قربانیان در همان لحظه ابتدایی به سمت متهم هجوم آورده و او را کتک زده است؛ این در حالی است که طبق قانون شاکی به هیچوجه حق ندارد متهم را کتک بزند و انجام این کار جرم محسوب میشود. چراکه تنبیه، بازجویی و برخورد با متهم فقط در اختیار قانون و ضابطان قضایی است و طبق قانون مجازات هرگونه ضرب و جرح حتی علیه فردی که متهم است جرم است.
با این حال مواجهه حضوری متهم با شاکی یک اقدام کاملا قانونی و رایج در فرآیند تحقیق است و هدفش کمک به کشف حقیقت است؛ وقتی گفتههای شاکی و متهم با یکدیگر تناقض داشته باشد، پلیس برای روشن شدن حقیقت آنها را باهم روبهرو میکند که توضیح دهند تا تناقض رفع شود و مشخص شود چه کسی راست میگوید، اما از نظر برخی کارشناسان این مواجهه حضوری بهتر است از پشت اتاق شیشهای صورت گیرد. چرا که شکات در آن لحظه عصبانی هستند و ممکن است به متهم آسیب برسانند.
طبق قانون مجازات؛ اگر شاکی، متهم را مورد ضرب و جرح قرار دهد خود او نیز ممکن است با عناوینی همچون ضرب و جرح عمدی و تعیین دیه (در صورت آسیب) روبهرو شود.
با این حال «علی عزیزخانی» فرمانده پایگاه سوم پلیس آگاهی پایتخت درباره جزییات دستگیری این فرد که با جعل عنوان پلیس از زنان اخاذی میکرده، گفته است: «متهم دستگیر شده راننده یک تاکسی اینترنتی بوده که با در اختیار داشتن یک دستگاه بیسیم و استفاده از لباس فرم پلیس، خود را مامور نیروی انتظامی معرفی میکرده است. سوژههای او زنان جوان بودهاند و با توجه به مشکلات روحی و روانی یا مسائل شخصی آنان، وانمود میکرده که میتواند مشکلاتشان را حل کند و از همین طریق زمینه سوءاستفاده را فراهم میکرده است. این فرد از تعدادی زن اخاذی کرده، اما تاکنون فقط ۷ نفر از مالباختگان برای طرح شکایت به پلیس مراجعه کردهاند. البته به نظر میرسد تعداد شکات بیشتر باشد، اما برخی از آنان بنا به دلایل شخصی هنوز مراجعه نکردهاند.»
فرمانده پایگاه سوم پلیس آگاهی در ادامه اظهار کرده است: «پس از وصول پروندهها و ارجاع آنها به پلیس آگاهی، همکاران بنده با هماهنگی مقامات قضایی بهصورت جدی وارد عمل شدهاند. پس از انجام اقدامات تخصصی پلیسی، متهم در مدت کوتاهی شناسایی و دستگیر شده است. بر اساس بررسیها، این فرد حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان از قربانیان اخاذی کرده و تحقیقات برای کشف سایر جرایم احتمالی ادامه دارد. اصناف حتما در هنگام فروش این تجهیزات، کارت شناسایی معتبر یا معرفینامه رسمی از خریدار دریافت کنند.
واگذاری این اقلام بدون بررسی لازم میتواند زمینهساز جرایم بعدی شود و در نهایت موجب اخاذی، کلاهبرداری و کسب مال نامشروع خواهد شد. تا این لحظه، شکات صرفا از اخاذی طرح موضوع کردهاند و هیچگونه ادعای دیگری مطرح نشده است. البته پلیس تمامی ابعاد پرونده را بررسی میکند. تصویر متهم با هماهنگی مراجع قضایی منتشر خواهد شد. از شهروندانی که این فرد را شناسایی میکنند یا مورد سوءاستفاده او قرار گرفتهاند میخواهیم برای پیگیری و شکایت و طرح ادله به پایگاه سوم پلیس آگاهی تهران بزرگ مراجعه کنند.»
اظهارات برخی از قربانیان
یکی از قربانیان در مورد چگونگی آشنایی با این متهم میگوید: «تاکسی اینترنتی گرفتم و سوار ماشین متهم شدم. او در تمام طول مسیر مدام با موبایلش صحبت میکرد. بیسیم هم داخل ماشینش بود و از صحبتهایش متوجه شدم، پلیس است. در بین راه سر صحبت را با من باز کرد و وقتی متوجه شد یکی از اعضای خانوادهام در دادگاه پرونده دارد، مدعی شد با نفوذی که دارد میتواند کمکم کند. من هم به او اعتماد کردم. رفته رفته از من خواستگاری کرد و بعد به بهانه اینکه یکی از دوستانش در قوه قضاییه پول میخواهد تا به پرونده برادرم زودتر رسیدگی کند حدود ۴ سکه تمام بهار آزادی از من گرفت و بعد تلفنهایم را جواب نداد.»
قربانی دیگر نیز میگوید: این مرد مرا اغفال کرد و به عنوان خواستگار وارد خانه شد. بعد هم مبلغی را از من کلاهبرداری کرد. »
همچنین زن دیگری که از شکات است، میگوید: «سوار تاکسی اینترنتی شده بودم و داشتم در مورد مشکل خانوادگیام با تلفن صحبت میکردم. متهم متوجه ماجرا شد و خودش را مامور آگاهی معرفی کرد و گفت میتواند مشکلم را حل کند. از من درخواست پول کرد و من ۲۲ گرم طلا به او دادم.»
اظهارات متهم
متهم مدعی است که در رشته حقوق تحصیل کرده و مدرک فوق لیسانس دارد. متهم در مورد زندگیاش میگوید: «پس از اتمام دانشگاه به سمت هنر کشیده شدم و کلاس بازیگری رفتم. نقش بازی کردن را دوست داشتم؛ نقش پلیس را بیشتر. دلم میخواست کارآگاه جنایی شوم. لباس پلیس و یک بیسیم داشتم و ناگهان این فکر به سراغم آمد تا از زنان کلاهبرداری کنم. از زنان متنفر بودم. چرا که رفتارهای همسر سابقم مرا آزار میداد. دو سال پیش از همسرم جدا شدم.»
او در ادامه میگوید: «زنان معمولا زود اعتماد میکنند. البته من زنانی را شناسایی میکردم که مشکل قضایی یا اداری داشتند. به آنها میگفتم سرهنگ هستم و نفوذ زیادی دارم. حتی به خواستگاری برخی از این زنان میرفتم و میگفتم پدر و مادرم خارج هستند. چون خوش قیافه هستم زنان هم سریع به من اعتماد میکردند.»
این متهم در مورد روش شناسایی قربانیان میگوید: «هر کدام از این زنان مشکلات خاص خودشان را داشتند. یکی مشکل خانوادگی داشت، یکی دنبال کار بود و یکی هم مشکل قضایی داشت. من به آنها میگفتم با نفوذی که دارم میتوانم مشکلشان را حل کنم. از هر کدام از این زنان یک مبلغی میگرفتم. بستگی به وضع مالی آنها داشت؛ از ۵۰ میلیون تومان تا چهارسکه تمام. پولهایی که میگرفتم همه را خرج میکردم.»
این متهم همچنین میگوید: «قبلا به جرم ضرب و جرح دستگیر شده بودم. برادر همسرم با همسرم مشکل داشت و او را اذیت میکرد. آن زمان با برادر همسرم در مکانی خلوت قرار گذاشتم و کتکش زدم و بعد هم او از من شکایت کرد و دستگیر شدم.»
توصیه پلیس به شهروندان و نقش رسانهها در جرایم
«بابک نمکشناس» رییس مرکز اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در خصوص جعل عنوان پلیس با اخطار به شهروندان و با اشاره به مسوولیت رسانهها اعلام کرده است: «دستگیری راننده تاکسی اینترنتی که با پوشیدن لباس فرم پلیس و استفاده از بیسیم، خود را مامور معرفی کرده و از زنان جوان اخاذی میکرده، بار دیگر نشان داد اعتماد عمومی تا چه اندازه میتواند دستاویز مجرمان قرار گیرد. سوءاستفاده از عنوان و ظاهر ماموران رسمی، نهتنها امنیت فردی شهروندان را تهدید میکند، بلکه به اعتبار نهادهای قانونی نیز آسیب میزند.
شهروندان باید بدانند که صرف داشتن لباس فرم یا تجهیزات ظاهرا رسمی، ملاک مامور بودن افراد نیست. هر مامور واقعی نیروی انتظامی موظف است در صورت مطالبه، کارت شناسایی معتبر ارایه کند و اقدامات او باید در چارچوب ماموریت مشخص و قابل استعلام انجام شود. درخواست وجه، ورود به مسائل شخصی یا وعده حل مشکلات خصوصی، بههیچوجه در حیطه وظایف قانونی پلیس تعریف نشده و باید به عنوان نشانهای جدی از جعل عنوان و فریب تلقی شود.
در این میان، نقش رسانهها در مواجهه با چنین جرایمی قابل چشمپوشی نیست. رسانهها با اطلاعرسانی دقیق، مسوولانه و مستمر میتوانند سطح آگاهی عمومی را ارتقا داده و شیوههای رایج کلاهبرداری و جعل عنوان را برای شهروندان تبیین کنند. انتشار گزارشهای هشداردهنده، پرهیز از عادیسازی این جرایم و پیگیری مطالبات افکار عمومی از نهادهای مسوول، از جمله وظایفی است که رسانهها در تقویت امنیت اجتماعی بر عهده دارند.»
نمکشناس در ادامه عنوان کرده است: «از سوی دیگر، تجربه این پرونده نشان میدهد سکوت قربانیان به دلایل شخصی یا نگرانیهای اجتماعی، یکی از عوامل تداوم چنین جرایمی است. رسانهها میتوانند با پرداختن حرفهای و بدون ایجاد انگ اجتماعی، شهروندان را به گزارش موارد مشکوک و طرح شکایت ترغیب کرده و این پیام را منتقل کنند که پیگیری قانونی، مسیر اصلی مقابله با مجرمان است. از منظر حقوقی، جعل عنوان ماموران دولتی جرم صریح محسوب میشود.
بر اساس قانون مجازات اسلامی، هر فردی که بدون داشتن سمت رسمی، خود را مامور دولت معرفی کند یا از لباس و تجهیزات رسمی سوءاستفاده کند، به مجازات حبس تعزیری تا دو سال و رد مال محکوم خواهد شد. در صورتی که این اقدام با اخاذی، کلاهبرداری یا تحصیل مال نامشروع همراه باشد، مجازاتهای شدیدتری برای مرتکب در نظر گرفته میشود. مقابله با جرایمی از این دست، نیازمند همافزایی میان پلیس، دستگاه قضایی، رسانهها و شهروندان است. افزایش آگاهی عمومی، مطالبه شفافیت و گزارش سریع موارد مشکوک، میتواند مانع تکرار سوءاستفاده از اعتماد اجتماعی و سرمایه عمومی شود.»
