۸ سریال علمی تخیلی که از Stranger Things یک قدم جلوترند

سریال Stranger Things یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های نتفلیکس است؛ اما با وجود اینکه آمار بینندگان آن بسیار بالاست و تأثیر فرهنگی گسترده‌ای داشته، آثار علمی‌تخیلی بهتری وجود دارند که نماینده کامل‌تری برای این ژانر به شمار می‌روند. از آنجایی که Stranger Things با حال‌وهوای نوستالژیک، لحن الهام‌گرفته از دهه هشتاد و روایت شخصیت‌محور خود همراه است، از زمان آغاز پخش در سال ۲۰۱۶ باعث افزایش علاقه مخاطبان جریان اصلی به ژانر علمی‌تخیلی شده است. هرچند این سریال به رشد ژانر کمک کرده، سریال Stranger Things اغلب مانند اثری در ژانر مخصوص به خود احساس می‌شود.

این سریال در عین علمی‌تخیلی بودن، ساختاری مهیج‌گونه دارد که حول توطئه‌ها، سرپوش‌گذاری‌های دولتی و تعلیق مأموریت‌های نجات شکل می‌گیرد. این ویژگی‌ها، همراه با ماهیت دوره‌ای و حال‌وهوای دهه هشتاد، باعث شده Stranger Things بیشتر شبیه یک اثر ترکیبی باشد تا یک سریال علمی‌تخیلی کلاسیک. همین ترکیب خاص موجب شده برخی از طرفداران ژانر علمی تخیلی به طور کامل از سریال Stranger Things رضایت نگیرند.

گروهی از بینندگان علمی‌تخیلی ترجیح می‌دهند جهان‌سازی عمیق‌تر، احتمال‌پذیری علمی یا تکنولوژی‌های فرضی را ببینند؛ حوزه‌هایی که Stranger Things تنها به طور محدود به آن‌ها می‌پردازد، چون تمرکز اصلی سریال بر عناصر ماورایی است. برخی مخاطبان نیز داستان‌های بلندپروازانه‌تر علمی می‌خواهند، نه روایت‌های نوستالژیک یا احساسی. برای این دسته، ساختار خاص و ترکیبی Stranger Things ممکن است خلأ قابل‌توجهی به‌جا بگذارد.

خوشبختانه ژانر علمی‌تخیلی مجموعه‌های بسیار تحسین‌شده و خلاقانه‌ای ارائه می‌دهد که بیش از Stranger Things به ایده‌های فرضی و علمی می‌پردازند. برخی از این سریال‌ها به نظریه چندجهانی می‌پردازند و برخی دیگر مسائل اخلاقی مربوط به آینده را بررسی می‌کنند. بیشتر آن‌ها نیز جهان‌هایی گسترده‌تر از هاوکینز ایندیانا خلق می‌کنند. این آثار علم را نیروی محرک روایی خود قرار می‌دهند و به همین دلیل تجربه علمی‌تخیلی عمیق‌تر، اندیشمندانه‌تر و رضایت‌بخش‌تری ارائه می‌کنند.

۸. سریال Orphan Black – پنج فصل

سریال Orphan Black که پنج فصل روی BBC America پخش شد، تاتیانا ماسلانی را در نقش سارا منینگ و همچنین گروهی از کلون‌ها دنبال می‌کند که سارا در ابتدای سریال متوجه می‌شود خودش بخشی از آن‌هاست. عناصر علمی‌تخیلی این سریال گسترده‌اند و به‌تدریج در طول داستان آشکار می‌شوند. تمرکز سریال بر کلون‌ها، نگاه متفاوتی به موضوع دارد.

سریال Orphan Black با تمرکز بر اخلاق و قوانین مربوط به دست‌کاری ژنتیکی، کار بزرگی در چهارچوب شخصیت‌هایش انجام می‌دهد؛ شخصیت‌هایی که اغلب توسط خود ماسلانی بازی می‌شوند. این سریال در نحوه پرداختن به نظریه‌های علمی، نسبت به Stranger Things بسیار جلوتر است و داستان پیچیده آن یک کلاس درس در علم، نه ماوراءالطبیعه، به شمار می‌آید.

۷. سریال Fringe – پنج فصل

سریال Fringe ساخته جی. جی. آبرامز، برای پنج فصل در اواخر دهه ۲۰۰۰ و اوایل ۲۰۱۰ روی شبکه FOX پخش شد. این سریال ترکیبی از رویه‌ای پلیسی و علمی‌تخیلی مفهومی است و تیم کوچکی از FBI را دنبال می‌کند که پدیده‌های توضیح‌ناپذیر را بررسی می‌کنند. پرونده‌ها از جهان‌های موازی و قدرت‌های ماورایی گرفته تا فناوری‌های پیشرفته را در برمی‌گیرند.

با بازی جاشوا جکسون، آنا توراو و جان نوبل، این سریال عمیق‌تر از Stranger Things وارد مباحث علمی‌تخیلی می‌شود. نظریه چندجهانی، بیوتکنولوژی پیشرفته و خطوط زمانی موازی، جهان غنی و پرجزئیاتی ایجاد کرده که سریال را از نظر خطرات، شخصیت‌پردازی و پیچیدگی روایی بسیار برجسته می‌کند.

۶. سریال Firefly – یک فصل

هرچند سریال Firefly تنها یک فصل پخش شد، اما مدت‌هاست در میان طرفداران ژانر علمی‌تخیلی جایگاه ویژه‌ای دارد. این سریال ساخته جاس ویدون برای FOX پخش شد و دنیای آن بعدها با فیلم Serenity در سال ۲۰۰۵ ادامه یافت. داستان در آینده‌ای می‌گذرد که زمین رها شده و گروهی از یاغیان فضایی را دنبال می‌کند.

سریال Firefly یک وسترن فضایی با جهان‌سازی عظیم و دقیق است. با بازی ناتان فیلیون، سامر گلاو و آلن تودیک، این سریال توانست مفاهیم دشوار را با تمرکز شخصیت‌محور بررسی کند و تبدیل به یکی از بهترین نمونه‌های علمی‌تخیلی بزرگ‌مقیاس شود.

۵. سریال Severance – دو فصل

سریال Severance از Apple TV ترکیبی از علمی‌تخیلی دیستوپیایی و معمای روان‌شناختی است و اغلب به‌عنوان یکی از کامل‌ترین سریال‌های این دوران توصیف می‌شود. این سریال تاکنون دو فصل داشته و فصل سوم نیز در دست ساخت است و به نظر می‌رسد این مجموعه همچنان گوهر ارزشمند سرویس Apple TV است.

هرچند Stranger Things مدت بیشتری پخش شده، اما Severance از نظر مفهومی مشابه آثار علمی‌تخیلی بلندپروازانه نتفلیکس است. با این حال، Severance لایه‌ای فلسفی و چالش‌برانگیز به همراه معمایی عمیق‌تر دارد و از طریق جهان دقیق شرکت Lumon Industries موضوعاتی چون هویت و قدرت را بررسی می‌کند.

۴. سریال The X-Files – نه فصل

سریال The X-Files که اغلب به‌عنوان قله علمی‌تخیلی دهه نود شناخته می‌شود، از ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۲ پخش شد و سپس در سال ۲۰۱۶ یک بازگشت کوتاه داشت. این سریال مأموران FBI، یعنی فاکس مولدر (با بازی دیوید دوکوانی) و دِینا اسکالی (با بازی جیلیان اندرسون) را دنبال می‌کند که فعالیت‌های فرازمینی و ماورایی و همچنین توطئه‌های حکومتی را بررسی می‌کنند.

هرچند سریال ساختاری رویه‌ای دارد، اما هویت علمی‌تخیلی خود را از ابتدا محکم تعریف می‌کند و جهان بسیار گسترده‌تری نسبت به Stranger Things ارائه می‌دهد. تأثیر فرهنگی X-Files بسیار عظیم است و هنوز هم یک نقطهٔ مرجع در ژانر محسوب می‌شود.

۳. سریال Black Mirror – هفت فصل

سریال Black Mirror که در سال ۲۰۱۶ روی نتفلیکس جهانی شد، یک آنتولوژی است که بر جنبه‌های تاریک تکنولوژی و پیشرفت‌های بشر تمرکز می‌کند. هر قسمت یک داستان مستقل است که به وحشت‌های ناشی از آینده تکنولوژیک می‌پردازد.

فرمت آنتولوژی برای سریال این امکان را فراهم می‌کند که طیف وسیع‌تری از ایده‌های علمی‌تخیلی را نسبت به Stranger Things بررسی کند. با این‌که هر دو سریال در نتفلیکس هستند، Black Mirror از نظر اجرا و مضمون کاملاً متفاوت است و نگاه هشداردهنده و ضروری آن همیشه الهام‌بخش و مرتبط باقی می‌ماند.

۲. سریال Doctor Who – پانزده فصل

هرچند Doctor Who از دهه شصت بخشی از فرهنگ علمی‌تخیلی بوده، نسخه جدید آن از سال ۲۰۰۵ آغاز شده است. این سریال یکی از ستون‌های اصلی ژانر محسوب می‌شود و دکتر، یک موجود فضایی قادر به سفر در زمان، را دنبال می‌کند که در قالب‌های مختلف به سفرهای فضایی و زمانی می‌رود، تمدن‌ها را کشف می‌کند و با تهدیدها مبارزه می‌کند.

ابعاد این سریال بسیار عظیم است و خطوط زمانی پیچیده، گونه‌های مختلف موجودات و جهان‌های متعدد را شامل می‌شود. Doctor Who از نظر مقیاس بسیار بزرگ‌تر از Stranger Things است و طول عمر طولانی آن مقایسه را دشوار می‌کند.

۱. سریال The Twilight Zone – پنج فصل

سریال The Twilight Zone ساخته راد سرلینگ پنج سال روی CBS پخش شد، اما تعداد زیاد بازسازی‌ها و جایگاه نوستالژیک آن باعث شده این اثر گویی هیچ‌وقت از تلویزیون حذف نشده است. این مجموعه آنتولوژی به موضوعاتی مانند سفر در زمان، ابعاد جایگزین، برخوردهای بیگانه و فناوری‌های پیشرفته می‌پردازد.

توانایی سریال در جا‌به‌جایی میان نسل‌ها و حفظ کیفیت داستان‌ها باعث شده The Twilight Zone یکی از مهم‌ترین آثار علمی‌تخیلی تاریخ باشد. ایده‌های گسترده و تحلیل‌های تیز آن باعث شده این سریال حتی دهه‌ها پس از پخش نیز یکی از ستون‌های اصلی ژانر باقی بماند.