در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۷۶۲ مطلب
جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و مایک پمپئو، وزیر خارجه، در کنار شاناهان، تلاش میکنند برای جلوگیری از تکرار حمله به نفتکشها، سایر کشورها، خصوصا کشورهای اروپایی، را با خود همراه کنند. احتمالا، آنها امیدوارند که پس از ایجاد چنین اجماعی، حتی اگر درگیری میان ایران و آمریکا رخ دهد، این درگیری میان دو کشور نخواهد بود، بلکه میان ایران و جامعه جهانی خواهد بود.
تمرکز دولت آمریکا بر ایران با انتقادهایی مواجه شده است: «دولت ترامپ چشمش را روی سایر اهداف ایالات متحده آمریکا بسته است». اسمیت میگوید پنتاگون باید توضیح دهد افزایش درگیری وزارت دفاع در خاورمیانه بر نقشههایی که قرار است طبق آنها منابع مالی برای رقابت با چین و روسیه هزینه شود، چه تاثیری میگذارد.
مطمئنا اگر آمریکا با ایران نجنگد، «عدم تمایل پنتاگون برای ورود به این جنگ» قطعا نقش بزرگی در تصمیم آمریکا بازی کرده است. البته معنای عدم جنگ با ایران این نیست که در آینده آمریکا با چشم اندازی خونین رو به رو نخواهد شد. گشت زنی نیروی دریایی آمریکا در دریای جنوبی چین میتواند جرقه انفجار یک جنگ بزرگ در آن منطقه باشد. جنگی بسیار متفاوت که عیله یک دشمن قدرتمندتر و دارای سلاح هستهای اتفاق میافتد.
اگر نخست وزیر ژاپن لیستی از درخواستهایی که ایران باید بپذیرد را با خود آورده باشد، آبه باید شکست ماموریتش را بپذیرد. در اینصورت خطر درگیری نظامی از پیش طراحیشده یا تصادفی در منطقه، پس از این شکست دیپلماتیک افزایش خواهد یافت.
در این میان به سناریوی مهم دیگری هم باید اشاره کرد و آن احتمال عدم موفقیت سفر آبه است. به طور کلی برای این سفر پر مخاطره دو نتیجه قابل تصور است: نخست اینکه آبه موفق میشود ایران و آمریکا را به برقراری گفتگو مستقیم یا غیرمستقیم متقاعد کند. دوم، اینکه آبه در وساطت خود شکست میخورد. سناریوی عدم موفقیت آبه، میتواند تنشها را بیش از پیش افزایش دهد. چرا؟
اروپا جز لفاظی دیپلماتیک نمیتواند کاری برای ایران انجام دهد و ایران هم نباید به دور زدن تحریمهای آمریکا توسط اروپا امیدوار شود. سازوکار اینستکس عملا مرده متولد شد. همین دیشب خبرگزاری بلومبرگ مدعی شد آمریکا در حال بررسی اعمال تحریم بر نهاد ایرانی متناظر اینستکس است. اعمال چنین تحریمی، اینستکس را بیش از پیش بیخاصیت میکند.
آبه میداند که موفقیت تلاشش، علاوه بر نظر مساعد ایران، به نظر مثبت سایر طرفها در منطقه هم بستگی دارد. به همین دلیل، او پیش از سفر به ایران با سه تن از رهبران منطقهای، که با ایران اختلافاتی دارند، تماس گرفت. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، درباره سفر آتی آبه به تهران تماسهایی از نخستوزیر ژاپن دریافت کردند.
منبع مذکور همچنین افشا کرد که آمریکا طی نامهای به ایران، از آمادگی ترامپ برای دور کردن جان بولتون از منصب مستشار امنیت ملی، صحبت کرده است؛ که به دشمنی با جمهوری اسلامی شهره است. اما ایران به امریکا اعتماد ندارد و مسئولان در تهران بر این عقیده اند که ترامپ به دنبال استفاده از برگه برنده مذاکره در جریان انتخابات سال ۲۰۲۰ است.
در همین رابطه، یک منبع آگاه دیپلماتیک به بیبیسی عربی گفته است که ظریف در سفر اخیرش به بغداد، از طریق عراق پیام قاطعی از جانب تهران به واشنگتن ارسال کرد؛ مبنی بر اینکه ایران به آمریکا اجازه نمیدهد آن را اصطلاحا «قورباغه آبپز» کند. طبق ادعای این منبع، مفاد پیام ظریف هشدارآمیز بود. همین منبع در توصیف پیام ظریف گفت: ایران «بین جنگ اقتصادی و جنگ نظامی تفاوتی قائل نمیشود و به آمریکا اجازه نمیدهد که روی حرارت کم آن را بپزد و بمیراند.»
از دیدگاه رایت، محاسبه اوباما این بود که حذف خطرناکترین مسئله (توانمندی هستهای) و برقراری یک کانال دیپلماتیک، راه گفتگو بر سایر مسائل مانند برنامه موشکی، نفوذ منطقهای و مسئله حقوق بشر را هموار میکند.
