پیت هِگست؛ وزیر دفاع یا بحران دائمی کاخ سفید؟
آیا نوبت آن رسیده که هِگست سپر بلای ترامپ شود؟
نویسنده مقاله تاکید می کند پیت هِگست پس از افشای چتهای محرمانه، رفتارهای تهاجمی با رسانهها و نقش مبهمش در حملات مرگبار ونزوئلا، به بحرانی سیاسی برای کاخ سفید تبدیل شده است. شوخیهای ناسنجیده او درباره حملات، اتهامهای نقض قانون و جنایات جنگی را تشدید کرده و حتی جمهوریخواهان را علیه او برانگیخته است. درون دولت نیز او منزوی شده و اشتباهات امنیتیاش جایگاهش را متزلزل کرده؛ تا جایی که بسیاری او را «غیرجدی» و نامناسب برای رأس پنتاگون میدانند.
فرارو- دیوید سنگر ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، از همان روزی که سنا با جنجال و کشمکش سیاسی، نامزدی «پیت هِگست» را برای وزارت دفاع تأیید کرد، او عملاً به یک دردسر دائمی برای دولت ترامپ تبدیل شد. تأیید او هم در نهایت با اما و اگر بسیار و فقط به لطف رأی مثبت «جیدی وِنس» در لحظهٔ آخر ممکن شد.
هگست پیش از این هم از یک بحران جدی جان سالم به در برده بود؛ بحرانی که با افشای چتهای او در اپلیکیشن «سیگنال» آغاز شد. در آن پرونده مشخص شد او بخشهایی از طرحهای محرمانهٔ عملیاتهای نظامی را کپی کرده و در یک گروه پیامرسان قرار داده است؛ گروهی که اگرچه رمزگذاریشده بود، اما هیچ جایگاه رسمی و طبقهبندیشدهای نداشت.
محاصره در پنتاگون؛ هِگستِ بیامان زیر آتش رسانهها و تحقیقات ونزوئلا
بعد از اوج گرفتن موج انتقادها، پیت هِگست بهجای عذرخواهی و پاسخگویی، راه تقابل مستقیم با رسانهها را انتخاب کرد. او بهتدریج شروع کرد به بیرون انداختن خبرنگاران از اتاق خبر پنتاگون و پا را فراتر گذاشت: از خبرنگاران خواست تعهدنامهای امضا کنند که براساس آن، فقط حق انتشار اخباری را داشته باشند که قبلاً توسط دفتر روابط عمومی تحت کنترل خودش تأیید شده باشد. تقریباً هیچ رسانهای زیر بار چنین محدودیتی نرفت؛ حتی فاکسنیوز، که معمولاً به جمهوریخواهان نزدیک است، حاضر نشد این تعهد را امضا کند.
امروز ماندن هِگست در رأس پنتاگون برای ترامپ بهمراتب پرهزینهتر از گذشته است. هرچه پروندههای تحقیق دربارهٔ «مشروعیت» آن حملاتی که در آبهای ونزوئلا دهها نفر را به کام مرگ فرستاد، گستردهتر و جدیتر میشود، فشار سیاسی هم بر کاخ سفید و شخص هگست سنگینتر مینشیند. در مرکز این بحران، رویکرد خشن، پرابهام و بحثبرانگیز هگست قرار دارد؛ رویکردی که در محافل نظامی و سیاسی بهطور غیررسمی با این منطق خلاصه میشود: «هیچکس را اسیر نگیرید، هیچکس را زنده نگذارید.» همین خطمشی رادیکال کاری کرده است که حتی بسیاری از حامیان جمهوریخواه، که معمولاً در کنار او و ترامپ میایستند، این بار فاصله بگیرند؛ برخی از آنها اکنون علناً خواستار توضیح، شفافسازی و پاسخگویی دربارهٔ تصمیمها و دستورهای او در ونزوئلا هستند.
همزمان، ادعاها و اتهامها هم جدیتر شدهاند: گفته میشود دستورهای هگست ممکن است عملاً به «جنایات جنگی» منجر شده باشد. در چنین فضایی، ترامپ در تعطیلات آخر هفته، لحنی به خود گرفت که کاملاً نشان میداد آرامآرام در حال فاصله گرفتن از وزیر دفاعش است.
شوخی خونآلود هِگست؛ تلاش ترامپ برای فاصلهگیری از «حمله دوم» در سایهٔ یک میم جنجالی
دونالد ترامپ عصر یکشنبه اعلام کرد که از «صدور دستور برای کشتن بازماندگانِ حملهٔ اول به قایق تندرو» احساس راحتی نداشته است. او در توضیح این ماجرا گفت: «پیت گفت که چنین دستوری نداده؛ من هم حرفش را صددرصد باور دارم.» ترامپ تأکید کرد: «من چنین چیزی نمیخواستم. اصلاً خواهان یک حملهٔ دوم نبودم.»
با این حال، درست در همان ساعتی که ترامپ در هواپیمای نیروی هوایی شمارهٔ یک، مقابل خبرنگاران در مورد احتمال عبور وزیر دفاعش از خطوط قانونی در ماجرای کشتار ونزوئلا پاسخ میداد، خودِ هِگست در شبکههای اجتماعی عملاً کل موضوع را به سخره گرفته بود. هگست روز یکشنبه میمی منتشر کرد که در آن، شخصیت «فرانکلین» از یک هلیکوپتر بهسوی یک کشتی باری شلیک میکند و زیر تصویر نوشته بود: «برای فهرست آرزوهای کریسمستان.»
این شوخی، برخلاف آنچه هِگست تصور میکرد، اصلاً خوشایند نبود و بلافاصله موجی از انتقاد را علیه او بهراه انداخت؛ موجی که حتی بخش قابلتوجهی از محافظهکاران را هم در شبکههای اجتماعی علیه او قرار داد. یکی از کاربران در پاسخ به این پست نوشت: «یک جامعهٔ متمدن برای حیاتی که خداوند عطا کرده احترام قائل است و گرفتن جان را، حتی اگر آن زندگی در راهی پلید بهکار رفته باشد، سبک نمیشمارد. این میم اصلاً مسیحی نبود؛ این خونخواهی بود.»
در چنین فضایی، هرچند «کارولین لیویت»، سخنگوی کاخ سفید، و چند مقام ارشد دیگر آمریکایی تأکید کردند که هِگست شخصاً دستور حملهٔ دوم را صادر نکرده است، خودِ او در موضعگیریهای علنیاش هرگز این موضوع را بهطور صریح و مستقیم تکذیب نکرده است.
هِگست در ایمیلی که برای خبرنگاران فرستاد، بار دیگر به همان خط حملهٔ همیشگیاش علیه «اخبار جعلی» برگشت و رسانهها را متهم کرد که با «گزارشهای ساختگی و تحریکآمیز» تلاش میکنند «جنگجویان شجاع ما را که برای دفاع از میهن میجنگند، بیاعتبار کنند». با این همه، در هیچ بخش از این پاسخ نیز روشن و شفاف نگفت که دستور کشتن تمام سرنشینان قایق را صادر نکرده است. تنها نکتهای که هِگست با قاطعیت بر آن پای فشرد، این بود که «هدف اعلامشده، متوقف کردن جریان مواد مخدر، نابود کردن قایقهای قاچاق و کشتن تروریستهایی است که مردم آمریکا را مسموم میکنند.»
از قانون تا تهدید دادگاه نظامی؛ هِگست در برابر منتقدان عملیاتهای مرگبار علیه قایقهای تندرو
این لحن تهاجمی و نوعی افتخار علنی به «کشتن»، در حالی از سوی هِگست تکرار میشد که در سه ماهی که از آغاز این عملیاتهای مرگبار علیه قایقهای تندرو گذشته، اغلب متخصصان حقوقی تقریباً به یک جمعبندی مشترک رسیدهاند: این حملات با احتمال بسیار بالا «غیرقانونی» است. استدلال آنها چندان پیچیده نیست؛ حتی قاچاقچیان مواد مخدر هم از نظر حقوقی در دستهٔ «غیرنظامی» قرار میگیرند و تا زمانی که در چارچوب یک درگیری مسلحانه و وضعیت جنگیِ مشخص تعریف نشدهاند، هدف مشروعی برای حملهٔ مستقیم نیروهای نظامی محسوب نمیشوند.
برای مقایسه، تا ماه اوت خودِ دولت ترامپ هم با این قایقها چنین برخوردی نمیکرد. در آن دوره، قایقهای حامل مواد مخدر عمدتاً با استفاده از گارد ساحلی و با پشتیبانی نیروی دریایی متوقف میشدند؛ سرنشینان بازداشت میشدند و اگر هم شلیکی صورت میگرفت، معمولاً برای از کار انداختن موتور قایق بود، نه برای کشتن تمام سرنشینان.
در این میان، کاملاً پیداست که هِگست نسبت به چنین انتقادهایی حساس و عصبی است. وقتی سناتور «مارک کلی» همراه با چند دموکرات دیگر به نیروهای آمریکایی یادآوری کردند که طبق قانون موظفاند از اجرای دستورات غیرقانونی خودداری کنند، واکنش هِگست بهجای ورود به بحث حقوقی، بهطرز آشکاری تهاجمی و شخصی شد. او دستور داد بررسی کنند که آیا میتوان مارک کلی را دوباره به خدمت نظامی فراخواند و در یک دادگاه نظامی محاکمه کرد یا نه؛ یعنی در عمل تلاش کرد یک سناتور منتقد را صرفاً بهخاطر اینکه گفته بود «قانون را رعایت کنید»، با سازوکار نظامی تحت تعقیب قرار دهد.
سناتور «مارک کلی» روز یکشنبه در یک برنامهٔ تلویزیونی بار دیگر بر موضع خود تأکید کرد و رو به نظامیان هشدار داد: «وقتی دستورِ غیرقانونی دریافت میکنند، نهتنها مجبور به اجرای آن نیستند، بلکه از نظر قانونی موظفاند آن را اجرا نکنند.» او ادامه داد: «من حرفی بسیار ساده و کاملاً غیرجنجالی زدم و در مقابل، دونالد ترامپ گفت باید مرا حلقآویز یا اعدام کنند یا تحت پیگرد قرار دهند. پیت هِگست هم گفت باید دادگاهی نظامی شوم.» کلی با طعنه تاکید کرد: «واقعاً چقدر مضحک است؟ ما فقط میگوییم "قانون را رعایت کنید" و این جواب آنهاست.» او در جمعبندی موضعش، صریح گفت: «پیت هِگست اصلاً آدم جدیای نیست.»
از اوکراین تا چین و یمن؛ زنجیره خطاهای یک وزیر دفاع «تازهکار» در پنتاگون
هگست در داخل خود دولت هم چهره محبوبی به حساب نمیآید. بسیاری از اعضای تیم امنیت ملی ترامپ از او حمایت جدی نمیکنند. آنها از شعارهای تکراری او دربارهٔ بازگرداندن «کشندگی» به ارتش و نمایشهای رسانهایاش از شنا کردن جلوی دوربینها با نیروها گرفته تا پوشآپ زدن کنارشان دل خوشی ندارند و این رفتارها را بیشتر ژستهای نمایشی و پوپولیستی میدانند تا نشانهای از رهبری حرفهای و جدی در رأس پنتاگون.
این مقامات تأکید میکنند که هِگست بهجای تمرکز بر چالشهای بزرگ راهبردی، بیش از اندازه دربارهٔ ونزوئلا حرف میزند؛ کشوری با حدود ۱۲۵ هزار نیروی نظامی و توان محدود در عملیات هوایی و دریایی. در مقابل، او دربارهٔ راهبردهای مقابله با چین ، رقیب اصلی راهبردی آمریکا بسیار کم صحبت کرده است. دوران حضور هِگست در رأس وزارت دفاع آکنده از تنش، خطا و جنجال بوده است؛ تا حدی که بسیاری میگویند در تاریخ اخیر این وزارتخانه، چنین دورهای از حاشیه و بیثباتی بسیار کمسابقه است.
در فوریه، در نخستین سفر اروپاییاش بهعنوان وزیر دفاع، پیت هِگست اظهاراتی بر زبان آورد که در گوش بسیاری از حاضران، شبیه موضعگیری به نفع روسیه در جنگ اوکراین بود. این برداشت چنان متحدان اروپایی را خشمگین کرد که سناتور «راجر ویکر»، جمهوریخواه ایالت میسیسیپی و رئیس کمیتهٔ نیروهای مسلح سنا، عملکرد او را «خطای یک تازهکار» توصیف کرد.
در ماه مارس، هِگست پا را فراتر گذاشت و «ایلان ماسک» را به جلسهای محرمانه در پنتاگون دعوت کرد؛ جلسهای دربارهٔ طرحهای سری ارتش برای احتمال جنگ با چین. این دعوت آنقدر غیرمنتظره بود که حتی خودِ رئیسجمهور هم از آن غافلگیر شد. به گفتهٔ یک فرد مطلع، بعد از آنکه نیویورکتایمز خبر این دیدار را منتشر کرد، جلسه بهکلی لغو شد. رئیسجمهور بعدها اصل وجود چنین جلسهای را انکار کرد، اما همزمان تأکید داشت که ماسک به هیچوجه نباید به این طرحهای جنگی محرمانه دسترسی پیدا کند.
در همان ماه مارس، هِگست یک خطای امنیتی دیگر هم مرتکب شد: او برنامهٔ زمانیِ محرمانهٔ پروازهای مربوط به حملات آمریکا در یمن را در چتِ سیگنال فاش کرد. در ماه آوریل نیز سه نفر از اعضای تیمی که خودش با خود به پنتاگون آورده بود، بهدلیل افشای غیرمجاز اطلاعات بازداشت شدند و مأموران آنها را از ساختمان بیرون انداختند. در همان زمان، سخنگوی ارشد خودِ هِگست، او را فردی «بیوفا» و «بیکفایت» توصیف کرد.
هِگست در حاشیهٔ تصمیمگیری و در مرکز جنجالهای ونزوئلا
وقتی دولت ترامپ در ماه ژوئن حملات هوایی علیه تأسیسات هستهای ایران را آغاز کرد، پیت هِگست عملاً از دایرهٔ تصمیمگیری کنار گذاشته شده بود. در آن مقطع، ترامپ و کاخ سفید بهطور مستقیم با ژنرال «مایکل اریک کوریا»، فرمانده وقت سنتکام، و ژنرال «دَن کِین»، رئیس ستاد مشترک ارتش در ارتباط بودند و هماهنگیهای عملیاتی را بدون دخالت وزیر دفاع پیش میبردند.
همین الگو در سایر پروندهها نیز تکرار شد. وقتی ترامپ به فردی در پنتاگون نیاز داشت تا از طرف دولتش مذاکرات احتمالی صلح میان روسیه و اوکراین را دوباره فعال کند، ماه گذشته سراغ هِگست نرفت؛ بلکه «دانیل دریْسکول»، وزیر ارتش را انتخاب کرد. دریْسکول از نزدیکان «جیدی وِنس» بهشمار میرود و بسیاری او را گزینهٔ بالقوهٔ وزارت دفاع در صورت کنار گذاشته شدن هِگست میدانند.
با اینحال، هِگست تمام تمرکز و انرژی خود را بر پروندهٔ کشتارهای ونزوئلا گذاشته است. او مدام ویدئوهایی از انفجار قایقهایی را که آنها را متعلق به کارتلهای مواد مخدر معرفی میکند، در شبکههای اجتماعی منتشر میکند. در همان پست جنجالی روز یکشنبه، میمی گذاشت که در آن شخصیت لاکپشتِ «فرانکلین» با لبخندی پهن روی پایهٔ فرود یک هلیکوپتر ایستاده، جلیقهٔ جنگی پوشیده، پرچم آمریکا روی بازوهایش نقش بسته و یک موشکانداز روی شانه گرفته است و بهسوی یک هدف شلیک میکند.
در همین زمان، سناتور «راجر ویکر»، جمهوریخواه میسیسیپی، و «جَک رید»، دموکرات ارشد کمیتهٔ نیروهای مسلح سنا، اعلام کردند که دربارهٔ حملات ۲ سپتامبر به ونزوئلا، «درخواستهای رسمی» برای دریافت اطلاعات از وزارت دفاع ارسال کردهاند. آنها در بیانیهای در روز جمعه نوشتند: «ما نظارت سختگیرانهای انجام خواهیم داد تا واقعیتهای مربوط به این رخدادها کاملاً روشن شود.»
